نخستین آب‌نبات‌ها در تاریخ با استفاده از آب عناب تهیه می‌شد. مردم به طور معمول از جوشانده عناب برای رفع سرفه و درد سینه استفاده می‌کردند. خواص عناب بسیار بیشتر از این موارد است. با جالینو همراه باشید.
مردم در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ سال پیش، از میوه عناب به عنوان آب‌نبات استفاده می‌کردند. کمپانی Jujyfruits در قرن ۱۸ میلادی، آب‌نبات‌های خوش طعمی با استفاده از عناب تولید می‌کرد. هرچند امروزه نیز این شرکت آب‌نبات‌های رنگارنگی تولید می‌کند اما متأسفانه دیگر از عناب خبری نیست.
استفاده از جوشانده عناب برای تقویت گلو حنجره در تئاتر، سینما و نمایش‌ها مرسوم بود. قدمت استفاده از عناب به حدود ۴ هزار سال می‌رسد. نام دیگر این میوه خرمای قرمز است. امروزه علاوه بر خوردن میوه عناب به صورت تازه یا خشک، در تهیه دمنوش نیز کاربرد فراوان دارد.
با توجه به کشت گسترده‌ی عناب، خواستگاه اصلی این میوه مشخص نیست. استان خراسان جنوبی در ایران قطب تولید عناب به شمار می‌رود.
عناب چیست؟
میوه عناب (به لاتین Jujube) به صورت درختچه رشد می‌کند. علاوه بر خرما قرمز به آن خرما چینی، خرما کره‌ای و خرما هندی نیز گفته می‌شود.
عناب شبیه به زیتون یا خرما در اندازه کوچک است. عناب تازه بافتی ترد و طعمی مشابه با سیب دارد. پس از رسیدن به رنگ قرمز درآمده و کمی چروکیده می‌شود.
عناب در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد. از میوه، دانه و پوست عناب برای درمان اضطراب، بی‌خوابی و همچنین به عنوان یک محرک اشتهاآور و کمک به هضم غذا استفاده می‌شود.
طبع عناب چیست؟
عناب در طب سنتی طبع معتدل و کمی سرد دارد.
عناب از نظر ارزش غذایی بسیار مقوی است. عناب مانند خرما سرشار از انرژی، انواع ویتامین و مواد معدنی ضروری است که فواید بسیاری برای سلامتی بدن به همراه دارد.
خواص عناب
عناب خشک یا حتی تازه، یک میان وعده خوشمزه و تقویت کننده بدن است. چای گیاهی عناب یک نوشیدنی آرام‌بخش عالی است که می‌تواند به بی‌خوابی و رفع اضطراب کمک کند.
عناب جایگزینی مؤثر و ایمن به جای ملین‌های دارویی به شمار می‌رود که عارضه جانبی هم ندارد. تحقیقات نشان داده اند که میوه عناب اثرات ضد سرطان دارد و در بهبود خلق و خو موثر است.
خواص ضد سرطان عناب
عصاره عناب پتانسیل خود را در مهار سلول‌های سرطانی نشان داده است. بر همین اساس، یک مطالعه در مرکز تحقیقات واکسن و سرم ایران انجام شد. این آزمایش برای بررسی اثر ضد سرطانی عصاره عناب خشک انجام گرفت.
عناب خاصیت آن را دارد که باعث مرگ خودکار سلول‌های سرطانی و تومور در انسان شود. محققان با استفاده از تجزیه و تحلیل DNA متوجه شدند که عصاره عناب، سلول‌های تومور انسانی را از بین می‌برد.
این مطالعه علمی توانایی چشمگیر عناب را در از بین بردن سلول‌های تومور و سرطان ثابت می‌کند.
خواص عناب در درمان بی خوابی
عناب و هسته آن در طب چینی برای درمان مشکلات معمول خواب مانند بی‌خوابی استفاده می‌شود. میوه عناب و هسته عناب حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئید، ساپونین و پلی‌ساکارید است.
این ترکیبات موجود در عناب به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی عمل می‌کند. در نتیجه سیستم عصبی را به آرامش می‌رساند.
ساپونین موجود در عناب اثری آرام‌بخش و خواب‌آور دارد که می‌تواند به رفع مشکل کم‌خوابی کمک کند. یک فنجان دمنوش عناب قبل از خواب به درمان بی‌خوابی بدون نیاز به دارو کمک می‌کند.
عناب و سلامت دستگاه گوارش
میوه عناب به اشکال گوناگونی همچون پودر، رب، دمنوش یا در سوپ برای بهبود هضم مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف کافی عناب (حدود ۴۰ میلی‌گرم در روز) می‌تواند دستگاه گوارش را بهبود بخشد. عناب از سمی شدن مخاط روده جلوگیری می‌کند.
خواص عناب برای یبوست
یکی دیگر از خواص عناب، رهایی از مشکل بسیار شایع یبوست است. عناب به عنوان درمان طبیعی یبوست اثر می‌کند. در آزمایش‌های گوناگون اثر عناب بررسی شده است. یبوست اغلب افراد با مصرف عناب در حدود ۳ ماه بهبود پیدا خواهد کرد.
عصاره عناب روش درمانی مؤثر و بی‌خطری برای رفع یبوست مزمن است.
خواص آرام‌بخش عناب
یکی از مهم‌ترین خواص عناب اثر آرامش دهنده ذهن و بدن است. به همین دلیل است که عناب در طب سنتی با خواص ضد افسردگی، ضد اضطراب و ضد استرس مورد توجه قرار گرفته است. هسته عناب حتی در کاهش اضطراب در حیوانات هم نقش دارد.
عصاره هسته عناب با دوز بالا از اثر ضد اضطراب و با دوز کمتر از اثر آرام‌بخش برخوردار است.البته در خصوص فواید هسته عناب مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
عناب منبع ویتامین C
عناب یک میوه و یک ماده غذایی حاوی آنتی اکسیدان بالا است که ویتامین C فراوانی دارد. مصرف عناب روشی عالی برای افزایش دریافت مواد مغذی مهمی است که با بیماری‌ها مقابله می‌کند.
آنتی اکسیدان آسیب‌های ناشی از رادیکال آزاد را خنثی می‌کند. وجود بیش از حد رادیکال‌های آزاد در بدن با افزایش تسریع در روند پیری ارتباط مستقیم دارد. همچنین افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان و بیماری‌های قلبی را به همراه خواهد داشت.
از آن‌جا که بدن به تنهایی نمی‌تواند ویتامین ث تولید کند؛ ضروری است که از دریافت کافی ویتامین C در رژیم غذایی خود اطمینان حاصل کنیم.
مصرف حدود ۱۰۰ گرم عناب، نیاز روزانه بدن به ویتامین C را به صورت کامل برآورده می‌سازد. این شیوه‌ای بسیار آسان و خوشمزه برای مقابله با آسیب‌های رادیکال آزاد و جلوگیری از ابتلا به بیماری است.
ویتامین C علاوه بر افزایش مقاومت بدن برای سلامت پوست و مو نیز اهمیت دارد. ویتامین ث همچنین به بهبود سریع زخم‌ها و جراحات بدن کمک می‌کند.
عناب و تنظیم فشار خون
مصرف عناب در حدود ۲۰۰ گرم در روز، ۱۵ درصد از نیاز بدن به پتاسیم را فراهم می‌کند.
آیا می‌دانید پتاسیم چیست؟
پتاسیم برای حفظ و تنظیم فشار خون کاربرد دارد. این عنصر برای سلامت قلب بسیار حائز اهمیت است. پتاسیم موجود در عناب برای تنظیم عروق خونی مفید است. هنگامی که رگ‌های خونی در سلامت باشند، جریان و فشار خون بسیار بهتر خواهد بود.
در صورت بروز علائم فشار خون بالا، عناب می‌تواند برای بازگرداندن فشار خون به حالت طبیعی مفید باشد.
جدول ارزش غذایی عناب
میوه عناب دارای خواص بسیار مهم و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
۱۰۰ گرم عناب (حدود ۹ عدد) شامل مواد معدنی زیر است:
- ۷۶ کالری
- ۲۰.۲ گرم کربوهیدرات
- ۱.۲ گرم پروتئین
- ۰.۲ گرم چربی
- ۶۹ میلی‌گرم ویتامین C (۱۱۵ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۲۵۰ میلی‌گرم پتاسیم (۷ درصد از نیاز روزانه بدن)
- ۰.۹ میلی‌گرم نیاسین
- ۰.۱ میلی‌گرم ویتامین B6
- ۰.۱ میلی‌گرم مس
- ۰.۱ میلی‌گرم منگنز
- ۰.۵ میلی‌گرم آهن
طریقه مصرف و نگهداری عناب
خوشبختانه کشور ما ایران و به ویژه استان خراسان جنوبی یکی از قطب‌های تولید عناب در جهان است و این میوه به راحتی یافت می‌شود. عناب تازه به رنگ سبز مایل به زرد است که در فصل تابستان برداشت می‌شود. پوست آن صاف و براق است و طعمی شبیه به سیب دارد.
عناب خشک قرمزرنگ است که پوست آن ممکن است مانند خرما کمی چروک شود.
عناب را می توان در هر نوع دستور غذایی استفاده کرد. از این میوه در تهیه رب عناب، پوره عناب، پودر عناب و حبه عناب استفاده می‌شود. از پودر عناب می‌توان برای تهیه کیک بهره برد.
از انواع غذاهای قابل طبخ با عناب می‌توان به آش عناب، خورش مرغ و عناب و خوراک سبزیجات و عناب اشاره کرد. حبه عناب را با چای می‌نوشند. تهیه دمنوش عناب نیز بسیار ساده و خواص آن فوق‌العاده زیاد است.
عناب را در یخچال و به دور از نور و گرما نگهداری کنید.
مضرات عناب
مصرف عناب تاکنون هیچ عارضه جانبی نداشته است. اگر عناب به مقدار معمول مصرف شود مشکلی ایجاد نخواهد کرد. مگر این‌که حساسیت خاصی داشته باشید که با یک بار خوردن مشخص خواهد شد.
خواص عناب در بارداری
عناب ممکن است ضد باروری باشد. اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، بهتر است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید هم قبل از استفاده از عناب با پزشک خود صحبت کنید.
عناب ممکن است قند خون را کاهش دهد. بنابراین اگر دیابت دارید قند خون خود را کنترل کنید و از عناب به مقدار معمول استفاده کنید.
مطالب وب‌سایت جالینو از معتبرترین منابع خارجی ترجمه می‌شود و جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد. پیش از استفاده از این مطالب حتما با پزشک خود مشورت کنید.
