خواص بامیه بی‌شمار است و آنتی اکسیدان بالایی دارد. بامیه در درمان بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲، بیماری‌های گوارشی و برخی از سرطان‌ها موثر است. برای آگاهی از خواص این گیاه با جالینو همراه باشید.
بامیه گیاهی یک ساله با ساقه‌ای پُرزدار است. بوته بامیه بویی شبیه به میخک و گیاه پنبه دارد. برگ‌های آن بسیار بزرگ و زبر است.
بامیه استفاده‌های بسیاری دارد. این محصول کشاورزی از نظر اقتصادی مهم است. برگ، جوانه، گل، غلاف، ساقه و دانه بامیه دارای ارزش اقتصادی هستند.
بامیه چیست؟
نام علمی بامیه Abelmoschus esculentus است. بامیه گیاهی پُرزدار و بومی مناطق استوایی، نیمکره شرقی و خاورمیانه است.
تنها بخشی از گیاه که خورده می‌شود غلاف یا همان میوه بامیه است.
قسمت داخلی میوه بامیه دانه‌هایی بیضی شکل به رنگ تیره دارد که ماده‌ای ژله‌ای شبیه مخاط آن را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل بامیه برای تهیه سوپ و خورش بسیار عالی است و باعث می‌شود خورشی لعاب‌دار و غلیظ داشته باشید.
از بامیه چه استفاده‌ای می‌شود؟
بامیه‌ای که آن را می‌شناسیم و در تصویر زیر مشاهده می‌کنید در واقع یک میوه است. اما همه آن را جزو سبزیجات به حساب می‌آورند.
از بامیه می‌توان در سالاد، سوپ و خورشت به صورت تازه، خشک‌شده، سرخ شده یا آب‌پز استفاده کرد.
بامیه سبزی است یا میوه؟
بامیه از نظر کشاورزی میوه است زیرا دانه دارد. اما به طور معمول در نظر مردم سبزی محسوب می‌شود. به ویژه آن‌که بیشتر در آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گیاه بامیه سالی یک‌بار میوه می‌دهد و نیاز به آب و هوای گرم و مرطوب دارد. بامیه در مناطقی که دمای آن بالاتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد، رشد می‌کند. همچنین به راحتی با هوای سرد دچار یخ‌زدگی می‌شود و از بین می‌رود.
میوه بامیه در واقع همان غلاف بلند آن است. غلاف بامیه بسته به نوع خاک، زهکشی و نوع کود، طول، رنگ و ظاهر کمی متفاوت به خود می‌گیرد. بهتر است غلاف‌ها را در حالی که سبز، لطیف و در مرحله نابالغ هستند جمع کنید.
ماده ژله‌ای داخل میوه بامیه شامل اگزوپلی‌ساکارید و گلیکوپروتئین است. این مواد فواید سلامتی بسیاری را برای بدن فراهم می‌کند که در ادامه درباره آن صحبت می‌کنیم.
خواص بامیه
بامیه خواص ارزشمندی دارد و مواد مغذی آن بی‌شمار است. بامیه به عنوان یک ماده غذایی حاوی آنتی اکسیدان بالا می‌تواند موجب بهبود بیماری‌های قلبی و عروقی، کرونر قلب، دیابت نوع ۲، بیماری‌های گوارشی و حتی برخی از سرطان‌ها شود.
بامیه همچنین شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیاری از جمله تیامین، ویتامین B۶، اسید فولیک، ویتامین B۲، روی و فیبر غذایی است.
بامیه منبع کلسیم
از خواص مهم بامیه این است که کلسیم و منیزیم بدن را تا اندازه‌ای فراهم می‌کند. به این ترتیب می‌توان از کمبود کلسیم و کمبود منیزیم در بدن جلوگیری کرد.
کلسیم علاوه بر کمک به داشتن استخوان‌های سالم برای تنظیم ضربان قلب، فشار خون و سطح کلسترول مورد نیاز است. همچنین به عملکرد صحیح عضلات و عصب آن کمک می‌کند.
بامیه برای افرادی که امکان مصرف لاکتوز ندارند یا وگان یا گیاهخوار هستند مناسب است. این گیاه می‌تواند به تأمین کلسیم کافی به عنوان جایگزین لبنیات کمک کند.
مقدار توصیه شده روزانه مصرف کلسیم برای بزرگسالان حدود هزار میلی‌گرم است و بامیه در هر وعده غذایی ۵۱ میلی‌گرم کلسیم را فراهم می‌کند. گرچه این میزان کافی نیست اما در هر حال می‌تواند بخشی از رژیم غذایی فرد شود.
بهبود سلامت قلب با بامیه
فیبر موجود در خواص بامیه به طور طبیعی به کاهش کلسترول کمک می‌کند. در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کم می‌کند.
مصرف بامیه یک روش کارآمد برای تنظیم کلسترول بدن است.
علاوه بر این، بامیه سرشار از پکتین است و می‌تواند به سادگی با تنظیم تولید صفرا در روده به کاهش کلسترول خون بالا کمک کند.
بامیه و بهبود بینایی چشم
از خواص بامیه می‌توان برای بهبود بینایی چشم استفاده کرد. غلاف بامیه منبع فوق‌العاده‌ای از ویتامین A و بتاکاروتن است. هر دو برای حفظ بینایی و همچنین داشتن پوستی سالم مهم هستند. مصرف بامیه حتی به کنترل و مهار سایر بیماری‌های مرتبط با چشم کمک می‌کند.
بامیه منبع خوب پروتئین
خواص بامیه فراتر از موارد اشاره شده تا اینجا است. بامیه غنی از فیبر غذایی و پروتئین است. پروتئین از ترکیب اسید آمینه تشکل می‌شود. اسیدهای آمینه لیزین و تریپتوفان دو نوع مهم در بامیه هستند.
ترکیب پروتئین دانه بامیه با پروتئین دانه سویا قابل مقایسه است. نسبت بهره‌وری پروتئین بامیه در مقایسه با سویا زیاد است. الگوی اسید آمینه بامیه مکملی کافی برای رژیم‌های غذایی مبتنی بر حبوبات یا غلات به شمار می‌رود.
میوه بامیه به دلیل داشتن اسیدهای آمینه ضروری، نسبت به سایر پروتئین‌های گیاهی با کیفیت‌تر است. پروتئین‌های موجود در بامیه بسیار قوی هستند و خوشبختانه این گیاه در کشور ما هم به ویژه در فصل تابستان به راحتی یافت می‌شود.
بامیه کلسترول خون را کاهش می‌دهد
بامیه را می‌توانید به لیست غذاهای کاهنده کلسترول اضافه کنید.
یک بررسی علمی که در سال ۲۰۱۸ میلادی در ژورنال بین‌المللی علوم تغذیه منتشر شد، بیان می‌کند که حدود نیمی از محتویات درون غلاف بامیه را پکتین تشکیل می‌دهد. پکتین به کاهش کلسترول کمک می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش خواهد داد.
علاوه بر آن، ترکیبات بامیه به کلسترول اضافی و سموم موجود در اسیدهای صفراوی می‌چسبد و باعث می‌شود که کار کبد در از بین بردن آن‌ها راحت‌تر شود.
ماده لزج درون غلاف بامیه کاربردهای دارویی دیگری همچون جایگزینی برای پلاسما یا منبسط کردن حجم خون هم دارد.
بامیه برای تنظیم قند خون
بامیه با تنظیم میزان جذب قند از دستگاه گوارش به تنظیم قند خون کمک می‌کند. میوه بامیه حاوی ترکیباتی است که به طور طبیعی گلوکز خون را تنظیم می‌کند و می‌تواند دیابت را هم درمان کند.
افرادی که به طور منظم به مدت ۱۰ روز از بامیه در رژیم غذایی خود استفاده، میزان قند خون آن‌ها کاهش می‌یابد.
همچنین برای کاهش قند خون روش دیگری هم وجود دارد. بامیه را به قطعات کوچک تقسیم کنید و یک شب تا صبح در آب قرار دهید. صبح ناشتا آب آن را میل کنید. این کار میزان قند خون را پایین کاهش می‌دهد.
در کشورهایی مانند ترکیه، میوه بامیه را تفت می‌دهند و از خواص آن به عنوان دارویی سنتی برای درمان دیابت استفاده می‌کنند.
بامیه برای هضم غذا مناسب است
بامیه حاوی فیبر است که با کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ، در سالم ماندن دستگاه گوارش اثر می‌گذارد.
خواص بامیه به روان کردن روده بزرگ کمک می‌کند و بخش عمده‌ای از مواد اضافی را دفع می‌کند. همچنین به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند و به عنوان یک ملین طبیعی عمل خواهد کرد.
بر خلاف مسهل‌های خشن که دستگاه گوارش را تحریک می‌کنند، ماده مخاطی غلاف بامیه تسکین دهنده است و به آرامی به دفع مواد زائد می‌پردازد.
جدول ارزش غذایی بامیه
بامیه مملو از مواد مغذی ارزشمند است. نیمی از ویتامین‌ها و مواد معدنی آن به صورت فیبر و پکتین و به شکل ژله‌ای است. نصف فنجان بامیه حدود ۱۰ درصد از میزان توصیه شده روزانه برای ویتامین B۶ و اسید فولیک بدن را فراهم می‌کنید.
نصف فنجان بامیه پخته شده شامل مواد معدنی زیر است: (حدود ۱۵ عدد)
- ۲۵ واحد کالری
- ۲ گرم فیبر
- ۱.۵ گرم پروتئین
- ۵.۸ گرم کربوهیدرات
- ۱۳ میلی‌گرم ویتامین ث (۲۲ درصد از نیاز روزانه)
- ۴۶ میلی‌گرم منیزیم (۱۱.۵ درصد از نیاز روزانه)
- ۳۷ میکروگرم فولات
- ۴۶۰ واحد ویتامین آ (۹.۲ درصد از نیاز روزانه)
- ۲ گرم فیبر غذایی
- ۲۵۷ میلی‌گرم پتاسیم
- ۵۰ میلی‌گرم کلسیم
- ۰.۴ میلی‌گرم آهن
مضرات و عوارض مصرف بامیه
به طور کلی اگر وضعیت پزشکی خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید؛ پیش از افزودن بامیه به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.
بامیه مانند برخی میوه و سبزیجات از جمله گوجه فرنگی، سیب زمینی و بادمجان حاوی سولانین است. افراد مبتلا به بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز باید از مصرف مواد غذایی حاوی سولانین خودداری کنند.
علاوه بر این، بامیه ویتامین K زیادی دارد. به افرادی که مشکل انعقاد خون دارند، توصیه می‌شود از مصرف غذاهای غنی از ویتامین کا پرهیز کنند.
از دیگر خواص بامیه می‌توان به دارا بودن نوعی کربوهیدرات به نام فروکتان اشاره کرد.. این ماده در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر می‌تواند منجر به ایجاد گاز معده، نفخ و اسهال شود.
بامیه همچنین میزان زیادی اگزالات دارد. اگر مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید یا پیش از این سنگ کلیه داشته‌اید؛ بامیه را با احتیاط در رژیم غذایی استفاده کنید.
مطالب وب‌سایت جالینو از معتبرترین منابع خارجی ترجمه می‌شود و جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد. پیش از استفاده از این مطالب حتما با پزشک خود مشورت کنید.
